19 december
Rond de middag kwamen we aan in Uyuni, na onze jeepvierdaagske. Nora en Sara verlieten de mannen, zij vieren kerst in Argentinie. Samen met Toon en Olle wilde ik naar Potosi gaan. Potverdikke, alle bussen naar Potosi vertrokken pas om 18u30 savonds.
Dan maar een wandelingetje gedaan naar een ‘treinkerkhof’ net buiten Uyuni. Bleek verdorie nog de moeite te zijn. Heel rare sfeer en ongelooflijk hoeveel treinen er stonden te roesten.
Uiteindelijk dan savonds de bus op naar Potosi. Slecht 208km ver, maar wel 6 uur bobbelen over onverharde wegen door de bergen. Reken de gemiddelde snelheid maar eens uit. (voor de luieriken: 35km/u) Snachts rond 12u30 aangekomen in Potosi, er zijn leukere uren om aan te komen.
20 decemberPotosi is een stad met een rijke geschiedenis, door de aanwezigheid van Cerro Rico. Dat is een berg die vol zilver en andere mineralen zit.
Smiddags de mijnen bezocht. Die worden nog gerund zoals in de koloniale tijd, honderden jaren geleden. Dat wil zeggen: erbarmelijke omstandigheden. Als je in de mijn gaat werken, heb je normaalgezien nog 10 á 15 jaar te leven vooraleer je longetjes het begeven onder de giftige dampen of onder een instortende mijngang.
Het bezoek startte beneden de berg met een verkleedpartij en een bezoek aan een mijnwinkeltje. Daar colabladeren en limonade gekocht, als offer voor meneer de mijnwerker. Ook niets minder dan dynamiet gekocht. Dit is hier de enige plaats ter wereld waar je gewoon legaal langs de straat een staaf kan kopen. Demonstraties zijn verboden voor toeristen, maar op simpel verzoek dan weer niet meer verboden, haha.
(tussendoor: de mijnwerkers draaien op colabladeren. Toen de katholieke Spanjaarden hier 500 jaar geleden toekwamen werd hen dit verboden want Jezus had dit niet graag. Toen bleek dat de mijnwerkers echter geen meter meer vooruit geraakten in de mijn, mochten we toch opnieuw, mits betalen van taks aan de paus...)
Het begon te regenen en donderen, grijs en vuil weer dus. Dat pastte bij de omgeving en de sfeer. We gingen de mijn in en kwamen al vlug bij Jezus. Daar werden colabladeren geofferd. De gids, een ex-mijnwerker vroeg om veiligheid, veel mineralen en hoge mineraalprijzen op de markt in Londen. Vervolgens 1 verdiep afgedaald in de mijn en toen kwamen we bij de duivel terecht. Het is zo dat de mijnwerkers geloven dat in de grond den duivel heerst. Hier werden opnieuw colabladeren geofferd maar daarmee alleen is den duivel niet content. Hij kent het goe leven. Hij kreeg een sigaret in de mond en een drankje van 96 procent alcohol, alstublieft. Enkele druppels op de grond, eventjes nippen en dan uw borst ineen voelen schrompelen. Miauwkes.Vervolgens verder afgedaald tot -7. De gids legde het systeem uit. Ze werken hier nog zoals in de middeleeuwen. Door stukjes gekropen waar ik als halve claustrofoob geen fan van was, maar alles ok.
Het was zaterdag en daarom weinig mijnwerkers aan het werk. We kwamen geen tegen, jammer want zo is het toch moeilijker om een realistisch beeld van het werk te krijgen, maar toch maakte het bezoek sowieso al indruk. Wel 2 keer dynamietexplosie gehoord verderop in den berg, dus enkelen waren elders bezig. Eens terug buiten demonstratie gekregen van dynamietexplosie, amai mijne wrak. Gans Potosi kon meegenieten.
21 december
Smorgens vertrok Toon terug richting Belgie en de Zweed naar Santa Cruz. Terug 'soltero' dus. Ochtendwandeling door het mooie koloniale Potosi en nationaal munthuis bezocht. Heel interessant om te zien hoe ze uit het zilver munten maakten. Enige overblijvende machine ter wereld uit die tijd om zilver te persen, 2 verdiepen groot, op onderste verdiep aangedreven door muilezels. Ze hadden ook mooie schilderijen, waaronder enkele vlaamse. Hierna nog museumke van een zilversmid bezocht. Op de foto zijn ze koeiekoppen aan het kappen, gewoon op den betonnen vloer. Mjammie hammie.
Smiddags busje naar Betanzos genomen. Een boerengat, ik wist niet eens of er een hotel zou zijn. Het was er echter marktdag en wilde wel een authentiek marktje van 'campesinos' op het platteland zien. Was een meevaller, was enige gringo tussen al die mensen in hun traditionele, kleurrijke kleren. Ik heb er een camion afkomstig uit Meulebeke gezien. (waar de helft van mijn stamboom ligt) De prijzen waren zalig. Om een idee te geven. Ik sliep in een bed (hum hum) voor 1,5 euro en had zwaar avondmaal voor 0,5 euro.In de buurt waren er rotsschilderingen. Beetje rondgevraagd hoe ik dat kon vinden en Amelia wilde mij gidsen. Een meisje die chicha verkocht, een soort lokaal maisbier dat vreselijk smaakt. Bleek dat ze boter bij de vis wilde. Geen probleem, ik bood haar voor een halve dag evenveel als ze die dag had verdiend. (2 euro) Was niet genoeg voor haar en dan maar 'gracias vo de moeite' gezegd.
22 december
Smorgens vroeg vertrokken voor een wandeling naar de rotsschilderijen. Wist dat ze ongeveer 4 km veraf waren en telkens richting gevraagd aan de mensen die ik tegenkwam. Beetje zitten sukkelen in de velden, sommigen spraken enkel Quechua en mijn Quechua is niet zo fameus. Na een uur of twee wandelen en 'triatlonees klimmen' (geleerd in Marokko: nie peisen, recht naar boven) de rotswand gevonden. Er bleken meer hartjes en '...was here' dingen op die wand te staan dan prehistorische toestanden. Toch enkele kronkelingskes en krabbels gevonden die wel prehistorisch zouden kunnen zijn. Echter, de wandeling op zich was zeker de moeite. We klaagden dus niet.Smiddags dan willen vertrekken naar Sucre, 100 km verder. Aan de grote weg wachten op bussen die vanuit Potosi die passeerden. Probleemke: in 1,5 uur passeerden slechts 3 bussen die alledrie al stampvol zaten. Dan maar beginnen liften. Samen met Javier en Nelson werd ik opgepikt door een lege camion. We mochten gratis mee als we hielpen laden, iets verderop. No problemo. Na 20 km stopten we langs de weg om te laden. Nee, geen patatten of zo, wel een jeep. Had geen idee hoe we dat konden laden maar dat kwam wel in orde zeiden ze mij. We moesten de jeep duwen, maar dat ging nie goe. Dan hielp de eigenaar maar, zijn zoontje van 12 moest sturen. We duwden hem tot hij vanzelf de berg kon afrollen naar een simpel laadsysteem. De camion staat gewoon voor een soort oprit, 1m lager waardoor we de jeep er gewoon in konden duwen.
Vervolgens nog 80km gehobbeld door de bergen. Die jeep wikkelde als ne zot, maar de banden bleven waar ze stonden. Maar goed, want geplet worden vind ik niet leuk.
23 december
Dagje opt gemak. Smorgens genoten van mijn ontbijt in de markt. Beneden heb je alle groenten, vleeswaren en zoveel meer. Zalig zijn de heerlijke sappen en milkshakes die ze voor je persen. 2 glazen voor 30 eurocent. Ook standjes met mousses en gelatines van vanalles voor 10 cent. Voor de liefhebbers: al eens gelatine van koeienpoot geprobeerd? Ik nie, maar het bestaat hier wel. Boven kun je vanalles warm eten, met uitzicht op de markt beneden. Ook de duiven zitten boven op de balken, boven het stuk van de beenhouwers. Hygienisch? Mja, aan de witte strepen op de balken te zien nie echt...
Gans mijne morgen al etende doorgebracht. Gazetje lezen en ook hier kan ook niet ontsnappen aan Yves en zijn avonturen. Eerste punt bij buitenlands nieuws. Smiddags rondgewandeld in Sucre-city. Mooi, allemaal witte gebouwen. Wist je trouwens dat Sucre de hoofdstad is van Bolivie en niet La Paz zoals wij denken. La Paz is enkel waar de regering zit.Sucre is al iets anders dan de andere steden. Minder indigina's, dus meer mooie meiskes. Meevaller. Ook zijn ze hier al minder fan van Evo Morales, eerste indigina-president. Indigina's zijn altijd al onderdrukt geweest, dus dat is wel een prestatie van den Evo. In de bergen is hij overal populair, hier echter al minder. Enkele rijkere regio's willen onafhankelijkheid, tiens waar hebben we dat nog gehoord.
In de namiddag ook beginnen zoeken naar een organisatie om vrijwilliger te spelen met kerstavond. Iemand had me voorgesteld dat te doen in een organisatie in Cochabamba, maar ben daar niet geraakt. In Sucre zullen er ook wel straatkinderen en wezen zijn, dacht ik, en internet bevestigde dat. Na een uur of 2 zoeken dat tehuis gevonden en mevrouw de non vond het prima dat ik morgen een handje ging toesteken voor kerst.
Savonds nog nen Paceña gaan drinken. Niet veel speciaal maar wel leuk om te zien wat de barman deed. Hij pakte een dreupelglas, goot een teugske uit aan de voordeur en vervolgens in zijn kassa. Een offer aan Pacha Mama, das moeder aarde van bij het incageloof. Heb gezegd dat hij de volgende keer een geutje in mijn mond mocht doen ook. In het terugwandelen kruiste ik het centrale plein. Ongelooflijk hoeveel indiginavrouwtjes daar de nacht doorbrengen met hun kindjes.
24 december
Smorgens een uur te laat toegekomen bij hogar 'Tata San Juan De Dios' want juist microbus genomen, maar verkeerde richting. Ik had al wat activiteiten in mijn gedachten om te doen met die bengels. Wat bleek tot mijn grote verbazing: twas een babycreche! Potverdikke, tegenvaller. Ik zat op de plaats voor achtergelaten babytjes tot 2 jaar. Die organisatie had ook bengels, maar die zaten elders. Heb me toch geamuseerd. Tatata spelen, koelie koelie doen en zo. Ook eten geven en zelfs ne pamper ververst. Na de voormiddag had ik het toch wel gezien. Heb er nen draai aangegeven en weg was ik.
Mijn middag dan doorgebracht zoals gisteren. Vooral eten en uitproberen op de markt dus.De fruitmilkshakes vergeet ik nooit. Mijne favoriet: jugo de tumbes. Gemaakt van onrijpe, vreemd uitziende passievruchten. Ook de fuitsalades met yoghurt en creme fraiche moet je hier meegemaakt hebben. Ook nog wandelingske gedaan naar uitzichtpunt en kerkhof. Bijna iedereen ligt hier in een muur. Als je er op let valt het ook op hoe kort de mensen hier leven.
Met kerst loopt de stad hier vol campesinos. Dat zijn de indiginas van op het platteland. Ze komen hier omdat er met kerst verschillende acties zijn voor arme mensen. Een beetje à la Sint Maarten, ge zou ze moeten zien rondcrossen en frettenMijne kerst wordt nen eenzamen. Snif snif. Nog vergeten dat ik hier eigenlijk iemand kende. Den Jamie van bij Lake Titicaca, maar is nu te laat om hem te bereiken. Zal straks in bedje kruipen en in dromenland kerst vieren. Morgen om 6u eruit. Met de camion ga ik de bergen in voor een dag of 3, mijn bagage mag ik achterlaten in het hostel. Hopelijk gebeuren er deze keer geen rare dingen mee. (ik denk namelijk dat ik zo mijn 40 euro ben gewisseld in 40 papieren euro's, zie vroeger)Ale, aan iedereen een feliz navidad!
Hans